Stap 9 - Zelfzorg, Zelfliefde en Zelfrespect (deel 1)
Om als mens evenwichtig in het leven te staan dienen we onze Zelfzorg, Zelfliefde en Zelfrespect op orde te hebben. Het doel is om te zien wat je huidige status is.
Zelfzorg
Als we iets niet hebben geleerd in onze Westerse opvoeding en scholing is het zelfzorg. In onze opvoeding ligt te veel nadruk op het verstand, de ratio, de rede – waardoor we afgesneden worden van onze gevoelens en behoeften. We leren onze behoeften niet herkennen en erkennen, we leren onze gevoelens niet verwoorden.
Zeker als vrouw leer je reeds jong om LIEF, AARDIG en VOLGZAAM te zijn – niet ECHT, OPRECHT en AUTHENTIEK. We zijn immers bang om de liefde, de aandacht van de ander te verliezen als we écht onszelf zijn. Daarom is het voor vrouwen in het algemeen gemakkelijker om de behoeften van anderen te herkennen en te vervullen, dan de eigen behoeften te herkennen en te zorgen dat deze vervuld worden. Ze cijferen zich weg, verwaarlozen wat ze écht willen, tot zij het niet langer meer voelen of weten – en vervallen in ingesleten patronen, zijn ongelukkig en onvervuld, niet beseffend waarom.
Zelfzorg – met aandacht zorgen voor jezelf – gaat over alle facetten van je gezondheid: fysiek, mentaal, emotioneel, spiritueel. Zelfzorg helpt je op alle gebieden van je leven meer ontspannen en geaard te functioneren. Zo leer je met liefde en compassie naar jezelf te kijken. Zelfzorg getuigt van houden van jezelf, zelfliefde, je grenzen durven en blijven stellen alsmede zelfrespect.
Onbewust gebruiken we altijd excuses om onze zelfzorg te verwaarlozen. Te druk met o.a. kinderen, werk en huishouden. Dit leidt tot chronische ziekten, depressies of traumatische levenservaringen. Totdat je wordt ‘platgelegd’, zodat je eindelijk actie gaat ondernemen. Een verouderde perceptie is dat zelfzorg wordt uitgelegd als zelfzuchtig of egocentrisch, dit is ons aangepraat!
Zelfliefde
Ben je egoïstisch als je voor jezelf opkomt? Zorg je niet goed voor anderen, als je zorgen voor jezelf op de eerste plaats zet? Mag je niet evenveel van jezelf houden als van de ander? Met deze misvattingen worden we opgevoed.
Als je niet van jezelf houdt, hoe kan je dan van de ander houden?
Ieder mens heeft recht op zijn eigen gevoelens en behoeften, zonder dat daarover verantwoording dient afgelegd of toestemming moet worden gevraagd. De enige ‘plicht’ die we hebben jegens onze medemens, is onze gevoelens benoemen, zeggen wat we voelen – de enige ‘plicht’ die we hebben jegens onszelf, is onze behoeften proberen te ontdekken en dan te kijken hoe we ze kunnen vervullen. Op een manier dat we onszelf EN de ander maximaal blijven respecteren. Op een manier dat er een authentieke relatie ontstaat tussen vrije, gelijkwaardige en verantwoordelijke individuen, want dat zijn wij allemaal, één voor één.
Meesterschap over ons innerlijk leven betekent niet dat we onze gevoelens verstikken, wel dat we ze in het gezicht kijken, benoemen en vervolgens leiden.
Het herkennen en erkennen van onze behoeften stelt ons beter in staat om onze waarden te begrijpen, geeft deze ook vorm! Als onze waarden vorm krijgen, kunnen wij deze verwoorden, kunnen wij er voor uitkomen, kunnen wij onszelf respecteren. Als wij onszelf respecteren, laten wij ons op een eerlijke en gezonde manier gelden. Als wij onszelf respecteren, zal ook de ander dat doen, omdat hij of zij onze waarden waarneemt en ze niet meer kan negeren. Doet hij of zij dat wel, dan schept dat duidelijkheid over de relatie en hoeven wij ons niet slecht te voelen, we hebben tenminste de moed getoond om voor onszelf op te komen!
Als we onszelf van onze behoeften afsnijden, onze gevoelens verstikken, niet goed voor onszelf zorgen, is er altijd iemand die de tol betaalt. Wij of de ander, helaas meestal wij EN de ander, waardoor deze symptomen zich manifesteren:
- Verlaagd libido
- Futloosheid, besluiteloosheid, lethargie, gelatenheid, mentale afsluiting
- Verslaafd aan de blik en goedkeuring van de ander, verslavingen in het algemeen, volledige onderwerping
- Prikkelbaarheid, naar binnen of naar buiten gerichte agressie: een zondebok zoeken, kritiseren, beledigen, ruzie maken, vechten
- Spierspanningen
- Chronische ziekten (prikkelbare darmsyndroom, psoriasis…)
- Angsten
- Paranoia
- Verwaarlozing van familie of vrienden
- Geest die niet meer stil staat, gedachten die door blijven ‘malen’
- Hoog frequent kauwgum kauwen
- Alleen werk, weinig of geen plezier
- Geen tijd voor dingen die je gelukkig maken, die je energie geven
- Negatieve en zelfdestructieve gedachten, denken ‘ik wil een ander leven, ik wil eruit stappen’
- Laag en negatief zelfbeeld, geen zelfvertrouwen, minderwaardigheidsgevoel
Het herkennen en erkennen van je behoeften, zelfs al blijven deze onbevredigd, kan opluchting en welbehagen brengen. Van al het lijden is het niet weten waaraan je lijdt het grootste lijden.
Pas als je je behoeften kent kan je ze bevredigen, vervullen. Dat hoeft niet ten kosten van je omgeving, je gezin, je familie te gaan. Integendeel, als jij je behoeften kent en er rekening mee gaat houden, ga je juist ook de ander helpen, ga je ook de ander ertoe bewegen om zijn behoeften kenbaar te maken. Het is immers niet mogelijk om langdurige bevredigende relaties te hebben zonder rekening te houden met deze twee behoeften, bij jezelf en de ander: de behoefte aan integriteit en de behoefte aan authenticiteit.
Zelfrespect
Wanneer verschillen tussen mensen (onze mening, ons uiterlijk, onze principes, onze voorkeuren…) als bedreigend ervaren worden, hebben velen moeite met ‘nee zeggen’ of met een ‘nee’ als antwoord krijgen. Doch ‘nee’ zeggen is – met respect voor de ander – je grenzen afbakenen, duidelijk aangeven wie jij bent en waar je voor staat. ‘Nee’ zeggen tegen de ander is ‘ja’ zeggen tegen jezelf, is je gevoel volgen in de wetenschap dat je niet anders kan, is je behoeften aangeven en je plek opeisen. Wees niet bang voor het conflict, achter de angst voor conflicten gaat bijna altijd de behoefte aan emotionele veiligheid schuil. Dus ‘Mag ik zijn wie ik ben?’ JA!
Jij bent het waard om van te houden en respect voor te hebben! Je komt op voor jezelf, je erkent jezelf. Telkens wanneer je vergeet voor jezelf op te komen, lever je een stukje van jezelf in en verlies je jezelf beetje bij beetje! Vrouwen en mannen die misbruik hebben gekend in hun prille jeugd of tienerjaren, zijn reeds vroeg hun zelfrespect verloren: hun mens-zijn werd ontkend, hun gevoelens weggelachen of weggedreigd, hun behoeften totaal genegeerd.
Actie:
- Neem rustig de tijd om na te denken wat jouw status is op het vlak van Zelfzorg, Zelfliefde en Zelfrespect.
- Past je partner verbaal of fysiek geweld toe, of dreigt ermee, als hij of zij zijn zin niet krijgt? Zo ja, besef je dat kinderen dit als voorbeeld meekrijgen en het gedrag kopiëren?
- Dwingt je partner je tot seksuele handelingen terwijl je dat niet wilt Zo ja, weet je dat dit seksueel misbruik is binnen de relatie en strafbaar? Dit geldt ook wanneer je partner kinderen misbruikt. Ben je hiervan op de hoogte en doe je er niets aan, dan ben je medeplichtig.
- Noteer je overpeinzingen en beleving met betrekking tot jezelf en ook wat de vermoedelijke status is van je partner.
- Doorlooptijd: minimaal 1 week.
Hulp zoeken:
Voel jij je niet veilig in huis of binnen je relatie? In Nederland kun je hulp vragen aan Veilig Thuis (telefoon: 0800-2000). In Vlaanderen is er de hulplijn van de Vlaamse Overheid (telefoon: 1712).